بلاک چین (Blockchain) چیست، چگونه کار می‌کند و چه کاربردهایی دارد؟ این‌ها سوالات متداولی هستند که در مورد این فناوری انقلابی پرسیده می‌شود. احتمالاً درک این فناوری برای افراد تازه‌کار چندان ساده نباشد.
بلاکچین و سایر فناوری‌های مبتنی بر توزیع داده، به عنوان یک فناوری بنیادی، برای تجارت و برنامه‌های آینده در نظر گرفته می‌شوند. بلاکچین فناوری اصلی ارز دیجیتال است، که حیات یک پلتفرم بدون وابستگی به نهاد مرکزی را تضمین می‌کند و می‌توان از آن در حوزه‌های مختلف استفاده کرد. ساختار ذاتی تمرکززدایی (decentralization) در بلاکچین، به معنای تغییر الگوها برای مدل‌های تجاری و به طور کلی جامعه در آینده است. درک Blockchain و DLT یکی از ملفه‌های اساسی کار و زندگی در آینده خواهد بود.
مفهوم بلاکچین اولین بار با پیدایش بیت کوین به وجود آمد و پیش‌گام ارزهای دیجیتال از این راهکار برای ذخیره اطلاعات مربوط به دارایی کاربران بهره برد. بلاکچین‌ها می‌توانند به صورت خصوصی و برای اهداف خاص در یک نهاد یا سازمان مورد استفاده قرار بگیرند که به آن بلاکچین سازمانی (Enterprise blockchain) می‌گویند. البته به عقیده بسیاری از کارشناسان، بلاکچین‌های سازمانی نمی‌توانند هدف اصلی این فناوری یعنی تمرکززدایی را به ارمغان بیاورند.
واژه بلاکچین (Blockchain) ترکیبی از دو کلمه Block (بلاک) و Chain (زنجیره) است. این فناوری در حقیقت زنجیره‌ای از بلاک‌هاست.
بلاکچین بستری مطمئن برای ثبت دیجیتالی معاملات است. تا به امروز بلاکچین برای ثبت معاملات انجام شده با ارزهای رمزپایه مانند بیت کوین استفاده می‌شود؛ اما در فناوری، هر اطلاعاتی می‌تواند ثبت شود؛ از جرم و جنایت‌های یک فرد تا جزئیات انتخابات کشورها.
اشتراک اطلاعات دخیره‌شده روی این سیستم میان تمامی اعضای شبکه، باعث تمایز آن از سایر فناوری‌های مشابه است. به عبارتی، هر معامله‌ای که به یک بلاکچین اضافه می‌شود توسط تمامی سیستم‌ها در شبکه‌ی اینترنت تأیید می‌شود. این سیستم‌ها برای اطمینان از معتبر بودن هر معامله، قبل از اضافه شدن به بلاکچین، با یکدیگر همکاری می‌کنند. شبکه غیرمتمرکز Blockchain تضمین می‌کند که یک سیستم واحد نمی‌تواند بلاکهای نامعتبری را به زنجیره بلاک‌ها اضافه کند. با استفاده از رمزنگاری و اشتراک داده‌ها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً از بین می‌رود.
وقتی بلاک جدیدی به زنجیره بلوک اضافه می‌شود، با استفاده از هش(Hash) مختص به اطلاعات خود، رمزنگاری می‌شود. هش رشته‌ای متنی است که از یک تابع ریاضی خاص تولید شده و کاربرد آن جلوگیری از تقلب در سیستم است. هش یک داده یا ورودی، همیشه ثابت است. استفاده از راهکار هش باعث می‌شود تا از تقلب و تغییر اطلاعات ثبت‌شده روی بلاکچین جلوگیری شود.
در بلاکچین، بلاک‌ها علاوه بر اینکه خودشان یک هش دارند، حاوی هش بلاک قبلی هم هستند. این ارتباط با بلاک قبلی باعث شده تا در صورت تغییر اطلاعات یک بلاک، به تبع اطلاعات بلاکهای بعدی هم تغییر کند و و در نتیجه بلاکهای بعدی هم غیر معتبر خواهند شد. این فرایند به شما اطمینان می‌دهد که زنجیره هرگز شکسته نشده و هر بلوک به طور دائمی ضبط می‌شود. همچنین تغییر تراکنش‌ها و داده‌ها، از روی عمد دشوار است؛ زیرا ابتدا باید تمام بلاکهای بعدی را تغییر داد.
فناوری بلاکچین به خودی خود یک فناوری بنیادی نیست، بلکه مجموعه‌ای از فرایندها مانند هش‌گذاری، رمزنگاری، اشتراک جمعی اطلاعات است که باعث ایجاد این ایده شده‌اند.