به گزارش آسیانیوز، جواد لگزیان: در همیشه تاریخ ایرانیان مناسباتی دوستانه با همسایگان داشته‌اند که این قصه دوستی و هم‌آوایی را اکنون می‌توان در کتاب روابط فرهنگی ایرانیان و ترکان مشاهده و مطالعه کرد.
--------------
بیشتر بخوانید
برند «گوچی» در دنیای حسادت و رقابت
----------------------------------------------------
روابط فرهنگی میان ایرانیان و ترکان از اهمیت و گستردگی بسزایی برخوردار است و در این کتاب کوشش شده به شاخص‌ترین وجوه این روابط پرداخته شود.
مبانی تئوریک این پژوهش بر اساس نظریۀ «تبادلات فرهنگی» شکل گرفته که بر اساس آن، دادوستد و وام‌گیری فرهنگی میان قوم‌های همسایه و نیز قوم‌های مهاجم و زیردستان بومی آنها، از اساسیترین پدیده‌های تمدن به شمار می‌رود.
این نظریه بر مهاجرت پی‌درپی قوم‌ها و نشستن آنها بر جای یکدیگر و تأثیرپذیری تازه‌واردان از قوم‌های بومی، به‌ویژه در امور فرهنگی، دینی، هنری و ادبی تأکید بسیار دارد، به‌ویژه هر گاه قوم‌های نورسیده، در مقایسه با بومیان، فرهنگ و اقتصاد فرودستی داشته باشند. نمونۀ این تأثیرپذیری را در مهاجرت قوم‌های سامی اکدی و سپس آرامی به قلمرو فرهنگ سومری و تأثیرپذیری ژرف این قوم‌های تازه‌وارد از فرهنگ سومری می‌توان دید.
هرچند تاریخ سیاسی ایرانیان و ترکان و تسلط سیاسی ترکان بر ایران از سوی محققان ایرانی و بیگانۀ بسیاری مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته، اما مسئلۀ روابط فرهنگی موجود میان ایرانیان و ترکان و تأثیرات اجتماعی‌ای که این دو بر یکدیگر داشته‌اند، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت موضوع برای دریافت و شناخت بهتر زندگی اجتماعی و فرهنگی ایرانیان در این بخش از تاریخ به این مسئله در این کتاب پرداخته شده است.
در فصل اول کتاب به همسایگی قوم‌های ایرانی با ترکان باستان اشاره شده و همچنین جغرافیای اوراسیا بررسی شده است.
در دومین فصل تاثیرات دینی مورد مطالعه قرار گرفته است: بی‌گمان دین از مهم‌ترین و اساسیترین نمودهای زیست انسانی و ارکان زندگی اجتماعی و فرهنگی مردمان است. در جامعۀ باستانی مذهب به مثابۀ ستون فقرات اجتماع، ژرف‌ترین و پردامنه‌ترین تأثیرها را بر ساختار اجتماعی، تنظیم مناسبات آن و رفتارهای اخلاقی، جهان‌بینی و نگرش به پدیدارهای عالم، فلسفۀ سیاسی و شکل و صورت و غایت سیاست‌ورزی و حکمرانی، آداب و مراسم آیینی و اساطیری داشته است.
مراسم آیینی خاکسپاری به همراه آیین مذهبی قوم‌های گوناگون ایرانی به میان ترکان راه یافته است. در فصل سوم کوشیده شده ردپای این تأثیرات مورد بررسی قرار گرفته و ویژگی‌های مشترک آن نشان داده شود.
در چهارمین فصل سراغ قصه‌ها و اسطوره‌ها می‌رویم: قوم‌های گوناگون ایرانی و نیز ترکان روایت‌ها و قصه‌های بسیاری دربارۀ نیای نخستین و نیز زایش و بالندگی او در میان این قوم‌ها داشته‌اند. به نظر می‌رسد در بسیاری موارد اینگونه روایت‌های اسطوره‌ای آغازین به همراه اسطوره‌ها و آیین‌های دیگر در چارچوب نفوذ دین‌ها و باورها و نیز شیوه‌های زندگی قوم‌های ایران به میان ترکان باستان راه یافته باشد...
تا پایان قرن نوزدهم تورانی‌ها و هویت آنها میان شرق‌شناسان موضوعی مناقشه‌انگیز بوده است. اما با شکوفایی عصر علمی، گسترش تحقیقات شرق‌شناسی و دست‌آوردهای نوینی که به یاری کاوش‌های گسترده و پرشمار باستان‌شناسی از یک‌سو و پیشرفت و دقیق‌تر شدن دانش‌های دیگر به دست آمد، اندک‌اندک پرتو بیشتری بر این بخش کم‌شناختۀ تاریخ مشرق‌زمین افتاد. فصل پنجم کتاب اختصاص به بررسی مفهوم توران و هویت قومی و نژادی تورانیان دارد.
در فصل پایانی کتاب نخست با بهره‌گیری از کتاب‌های تاریخ‌نگاران اسلامی سده‌های نخستین اسلامی به وضعیت قومی و جغرافیایی جمعیتی و فرهنگی منطقۀ آسیای مرکزی ایرانی پراخته شده و در نهایت مطالبی دربارۀ پیامدهای ورود ترکان به جهان ایرانی و مناسبات میان ایرانیان و ترکان در دستگاه حکومتی پس از سامانیان ارائه شده است: در عهد باستان ساکنان استپ‌های آسیای مرکزی و داخلی را قوم‌های ایرانی سکایی ـ سرمتی و ماساژت‌ها شکل می‌دادند؛ اما از واپسین دهه‌های عهد ساسانی، با از راه رسیدن ترکان، تغییراتی در بافت قومی استپ روی داد و اندک‌اندک قوم‌های ترک جایگزین تیره‌های ایرانی کوچنده شدند...
کتاب «روابط فرهنگی ایرانیان و ترکان» نوشته دکتر کامروز خسروی جاوید را در ۳۲۰ صفحه و با قیمت ۵۵۰۰۰۰ریال از سوی نشر هزار کرمان به چاپ رسیده است./