اقدامات دولت عربستان در یمن همراه با مساله خاشقچی(قاشقچی)روزنامه نگار منتقد این کشور که در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسید از مواردی هستند که بر روابط ریاض با دیگر کشورهای جهان خصوصا آمریکا سایه انداخته و سبب گردیده دموکرات ها همراه با تعدادی از جمهوریخواهان در صف مخالف قرار گرفته و خواستار تحریم تسلیحاتی عربستان شوند. به همین دلیل در چنین شرایطی همراهی هسته ای ترامپ با دولت ریاض برای تعدادی از نمایندگان آمریکا قابل هضم نبوده و مخالفت و اعتراض آنها را در پی داشته است. ولی تجربه نشان داده که ترامپ همواره سعی کرده روشی خلاف روال معمول و عادی در پیش گرفته و با استفاده از ظرفیت های ریاست جمهوری خواسته های خود را به کرسی بنشاند. در این رابطه نیز تا کنون از روش های خاص خود بهره گرفته است زیرا بر این باور است که در صورت بی توجهی به خواسته های دولت عربستان این کشور برای تحقق اهداف و خواسته های هسته ای خود به مسکو یا پاریس متوسل خواهد شد .
البته دور از ذهن هم نیست که در صورت امتناع آمریکا ازتحقق خواسته های ریاض این کشور به دیگر کشورهایی که همواره مترصد چنین فرصت هایی هستند نظیر روسیه متوسل شده و نیازهای خود را از طریق آنها برآورده سازد. زیرا قبلا هم روسیه چنین پیشنهادی را به عربستان و حتی دیگر کشورهای عربی داده بود در هر حال تصمیم ترامپ در حقیقت پیش دستی نسبت به وابستگی و گرایش آنها به روسیه و کرملین است. در این رابطه می توا ن به پیشنهاد رو سیه درباره فروش سیستم های دفاع موشکی اس 400 به ترکیه، امارات، بحرین و عربستان اشاره کرد درحالی که این کشور با وجود دریافت هزینه های مورد نظر بارها از تحویل سیستم دفاع موشکی اس 300 که به مراتب عقب افتاده تر از اس 400 است به ایران خودداری کرده بود. این مساله گویای این واقعیت است که برای کشورهایی که دانش و تکنولوژی چنین سلاح ها و سیستم هایی را در اختیار دارند آنچه اهمیت دارد منافع مالی است.
در سال 2008، واشنگتن توانست به تفاهم نامه ای با ریاض در زمینه انرژی هسته ای دست یابد که بر اساس آن عربستان سعودی قول داده بود سوخت هسته ای را از بازارهای بین المللی تهیه و خود ش آن را تولید نکند. اما ده سال بعد، عربستان سعودی به نظر می رسد تصمیم گرفته که آن توافق را به فراموشی بسپارد. مشکل این است که ایالات متحده در حال حاضر با این چالش مواجه است که چگونه بتواند عربستان سعودی را که به موجب "توافق نامه 123" نمی تواند پلوتونیوم را غنی سازی کند، از این که به دیگر تامین کنندگان هسته ای مانند روسیه، چین و کره جنوبی، که ممکن است محدودیت های خاصی را در نظر نگیرند مراجعه کند، بر حذر دارد.
چندی پیش نشریه روسی اسپوتنیک به نقل از نشریه آمریکایی ناشنال اینترست اعلام کرد: ریاض مذاکرات هسته ای با دولت ترامپ را از سرگرفته ولی واشنگتن جزئیات مذاکرات را افشا نمی کند .
عربستان سعودی اعلام کرده به دنبال دستیابی به فن آوری های هسته ای صرفا غیرنظامی است، اما در همین حال اصرار دارد که "حق" غنی سازی اورانیوم را، برای خود محفوظ دارد .
خبر اقدام مخفیانه دولت ترامپ برای انتقال تجهیزات هسته‌ای به عربستان را مجلس نمایندگان آمریکا که در اختیار دموکرات هاست در گزارشی ۲۴ صفحه‌ای افشا کرد. این گزارش می‌گوید مشاوران و منصوبان ارشد «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای فروش تجهیزات حساس هسته‌ای به عربستان سعودی، با وجود مخالفت اعضای شورای امنیت ملی آمریکا تلاش‌هایی داشته‌اند. به گزارش «واشنگتن‌پست»، در این گزارش ۲۴ صفحه‌ای که توسط «الیجا کامینگز»، رئیس کمیته نظارتی مجلس نمایندگان آمریکا منتشر شده از تلاش‌های این افراد در دو سال گذشته برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای با عربستان سعودی سخن به میان آمده است.
بر اساس این گزارش، هدایت این تلاش‌ها را پیشتر «مایکل فلین» مشاور امنیت ملی سابق رئیس‌جمهوری آمریکا برعهده داشته و بعد‌ها «ریک پری» وزیر انرژی دولت ترامپ به‌عنوان یکی از جدی‌ترین موافقان این اقدام مطرح شد. به نوشته «واشنگتن‌پست»، موضوع فروش رآکتور‌های هسته‌ای به ریاض، در کاخ سفید مطرح و به بحث گذاشته شده بود. مجلس نمایندگان آمریکا می‌گوید دولت دونالد ترامپ تلاش کرده بدون توجه به ملاحظات حقوقی و امنیتی هر چه سریع‌تر به عربستان ،فناوری بسیار حساس و پیشرفته هسته‌ای بدهد. این گزارش هم چنین از مخفی بودن تعلاملات دولت ترامپ با عربستان سعودی اظهار نگرانی کرده است. در این گزارش آمده شرکت‌های خصوصی که در تماس نزدیک با ترامپ و دولتش هستند، با توجه به درآمد چند میلیارد دلاری ناشی از ساخت و راه‌اندازی این فناوری، فشار زیادی برای انتقال آن به دولت آمریکا وارد می‌کنند.
در بخشی از این گزارش آمده است که این اطلاعات را برخی مقام‌های دولتی در اختیار نمایندگان مجلس آمریکا گذاشته‌اند تا از «تسریع در انتقال فناوری بسیار حساس هسته‌ای آمریکا به عربستان سعودی، در تناقض احتمالی با قانون انرژی اتمی و بدون بررسی کنگره» جلوگیری کنند.
در مرکز این فعالیت‌ها ، نام شرکتی تازه‌تاسیس موسوم به «رونق و نیروی صلح بین‌المللی» (International Peace Power& Prosperity) یا به اختصار «آی‌پی ۳» (IP۳) مشاهده می‌شود. مدیریت این شرکت را «مایکل هیوئیت» برعهده دارد که از آشنایان «تام باراک»، سرمایه‌دار و از دوستان نزدیک رئیس‌جمهوری آمریکاست. بازیگر دیگر این ماجرا، «رابرت مک‌فارلین»، مشاور «رونالد ریگان» چهلمین رئیس‌جمهوری آمریکاست که بنابر ادعای نشریه آنلاین پروپابلیکا، به فلین مشاور وقت ترامپ پیشنهاد حمایت کاخ سفید از طرح «آی‌پی ۳» برای ساخت نیروگاه برق هسته‌ای در عربستان سعودی و تعیین باراک به‌عنوان رابط پروژه را داده بود.
سال گذشته نشریه آنلاین «پروپابلیکا» در گزارشی افشا کرد که از آغاز دولت ترامپ، گروهی از سیاستمداران و سرمایه‌داران آمریکایی در حال لابی برای نهایی کردن پروژه توسعه تاسیسات هسته‌ای عربستان سعودی بوده‌اند. اما آنچه نگرانی مقامات آمریکا و کنگره را به دنبال داشته، اقدامات سعودی‌ها در سال‌های گذشته و به‌ویژه پس از روی کار آمدن محمد بن‌سلمان است. در حالی که فناوری هسته‌ای در عربستان سعودی در ابتدای راه است و چند ماه قبل مراسم آغاز اجرای اولین رآکتور تحقیقات هسته‌ای این کشور برگزار شد، ریاض برخلاف همسایه کوچک و دنباله‌رو‌ی خود یعنی امارات، نه‌تنها حاضر به تعهد برای عدم‌انجام غنی‌سازی هسته‌ای نشده بلکه پروتکل الحاقی را نیز نپذیرفته تا نگرانی‌های بین‌المللی از پنهان‌کاری بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای این کشور و تلاش برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای قوت گیرد. جدا از عدم پذیرش پروتکل الحاقی، عربستان در سال‌های گذشته تحرکاتی در حوزه تولید موشک‌های بالستیک نیز داشته است.
قبلا روزنامه «واشنگتن‌پست» با استناد به تصاویر ماهواره‌ای، نوشت که عربستان سعودی برای اولین بار یک کارخانه تولید موشک‌های بالستیک ساخته است. این کارخانه که در صورت عملیاتی شدن توان تولید موشک‌های بالستیک را به سعودی‌ها می‌دهد، در یک پایگاه موشکی در منطقه «الوطح» واقع در جنوب غربی ریاض واقع شده است. «واشنگتن‌پست» مدعی شده است که راه‌اندازی این کارخانه می‌تواند نشان‌دهنده میل سعودی‌ها به دستیابی به تسلیحات اتمی باشد. در همین حال اندیشکده واشنگتن اعلام کرده که در پی موافقت واشنگتن با درخواست هسته ای ریاض، دیگر دولت های منطقه هم چون ترکیه، اردن، مصر و امارات نیز چنین خواسته ای خواهند داشت و دولت ترامپ نمی تواند به برخی هم پیمانانش در این باره «بله» بگوید و به بعضی «خیر»!
در وبسایت این اندیشکده آمده بود: هم زمان با تلاش آمریکا برای اصلاح توافق هسته ای با ایران، دولت ترامپ مذاکراتی را با عربستان سعودی، دشمن اصلی ایران در منطقه انجام داده است . ریاض قصد دارد طی چند دهه آینده، 16 نیروگاه هسته ای ایجاد کند و شرکت های آمریکایی نیز در پی مشارکت در این طرح های سودآور هستند.
ساخت راکتورهای هسته‌ای در این کشور بخشی از برنامۀ اصلاحات اقتصادی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان است و ریاض می گوید قصد دارد با دستیابی به فناوری هسته‌ای و تنوع بخشیدن به انرژی‌های مصرفی در داخل عربستان، امکان صادرات نفت خام بیشتر را فراهم کند .
عربستان سعودی امیدوار است تا سال ۲۰۳۲ میلادی ۱۷ راکتور را در این کشور راه اندازی کند. این تصمیم ترامپ علاوه بر ایران و اسراییل با اعتراض هایی در داخل آمریکاهم مواجه شده است بطوری که پنج قانونگذار آمریکایی خواستار اتخاذ تدابیر نظارتی سخت‌گیرانه تری از سوی دولت ایالات متحده در مورد نحوه استفاده از فناوری‌های مرتبط با انرژی هسته ای و پیشگیری احتمالی از انحراف از آن به سمت تولید سلاح هسته‌ای می شوند .
پنج قانونگذار جمهوریخواه سنا، به رهبری مارکو روبیو، نماینده ایالت فلوریدا، در مجلس سنا، در ادامه نامه خود به رئیس جمهوری هم حزبی خود هشدار داده‌اند که برای ممانعت از تایید توافق مربوطه در کنگره اقدام خواهند کرد.
از سال ها قبل تلاش می شد خاورمیانه فاقد سلاح هسته ای شده و کشورهای این منطقه در این راستا حرکت نکنند اما دستیابی اسراییل به سلاح هسته ای سبب گردید دیگر کشورهای منطقه نیز به صورت آشکار ونهان در این راستا حرکت کنند به همین دلیل ترامپ بر این مساله تاکید می ورزد که اگر آمریکا در راستای تحقق خواسته های ریاض حرکت نکند دیگر کشورها به یاری عربستان شتافته و خواسته های این کشور را برآورده خواهند کرد. این مشکلی است که جامعه جهانی با آن مواجه است زیراهمواره کشورهایی وجود دارند که صرفا به خاطر منافع خود دست به اقداماتی می زنند که می تواند امنیت جهانی یا منطقه ای را با خطر مواجه سازد. روسیه و چین را باید از کشورهایی به حساب آورد که در این راستا حرکت می کنند.