میناکاری اصفهان؛ هنری پر رنگ و لعاب از شهر مس و نقش و رنگ
مینا در لغت به معنای آبگینه و پیاله است. مینا کاری هنری است که از این واژه وام گرفته و به طراحی و نقش آبی رنگ بر روی ظروف می‌پردازد. ظروف فلزی و سفالی که ابتدا لعاب می‌خورند، سپس طرح اسلیمی بر روی آن‌ها نقش می‌بندد و در آخر پخته می‌شوند تا به اثری ماندگار بدل شوند.
هنر میناکاری از پر آوازه‌ترین هنرهای دستی ایران زمین است. خاورشناسان معتقدند که منشا این هنر اصیل به حدود ۱۵۰۰ سال پیش برمی گردد. این هنر ایرانی را می‌توان بر روی در و پنجره‌ها و سقف اماکن مذهبی تماشا کرد.
نمایشی بی‌بدیل از اصالت ایرانی که با نشانه‌های مذهبی ترکیب شده و تماشای آن شما را به رویاهایتان می‌برد. در میان شهرهای ایران زمین، اصفهان را مهد میناکاری می‌نامند. میناکاری اصفهان آوازه‌ای جهانی دارد و همه ساله گردشگران زیادی را به این شهر می‌کشاند.
اصفهان را باید مهد میناکاری ایران و جهان نامید. اساتید بی‌نظیری در این شهر دست به خلق آثار زده‌اند که در جهان نمونه‌اند و آوازه بسیاری دارند. امروزه کارگاه‌های زیادی در اصفهان به تولید ظروف میناکاری می‌پردازند. اما شاخصه‌های میناکاری اصفهان چیست که اینگونه شهرت پیدا کرده است؟ از کجا باید بفهمیم که این ظروف هنر اصیل این شهر باستانی است؟
- ظروف میناکاری اصفهان نسبت به دیگر ظروف درخشش کمتری دارند. نور را بر نمی‌گردانند و رنگ مینای اعلا در آن‌ها به کار رفته است.
- نود درصد ظروف میناکاری اصفهان نقش برجسته و مینای نقاشی هستند. مینا کاری اصفهان بیشترین برجستگی را دارد و به همین خاطر به راحتی از سایر ظروف قابل تشخیص است.
- رنگ به کار رفته در ظروف اصفهانی عموما سفید و آبی هستند. اگر رنگ‌های فرعی دیدید به اصالت ظرف شک کنید.
- طرح‌های ظروف اصفهان اغلب نقش اسلیمی، مرغ مینا، خطایی وپرداز هستند.
- جزییات در ظروف اصفهانی حرف اول را می‌زند. جزییاتی که از دست اساتید زبده بر می‌آید و در سایر ظروف میناکاری به این دقت دیده نمی‌شود.
شیوه‌های اجرای میناکاری
مینا کاری از صنایع دستی اصفهان به اشکال مختلفی اجرا می‌شود که در ادامه چند نمونه از آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم:
- مینای برجسته: مطرح‌ترین روش میناکاری در جهان، نقش برجسته‌هایی است که توسط اساتید زبده بر روی ظروف زده می‌شود. در این روش استاد قلم زن نقش برجسته‌ای را طبق طراحی از پیش تعیین شده بر روی ظروف ایجاد می‌کند. سپس آن را رنگ‌آمیزی کرده و به کوره می‌فرستد تا پخته شود. در روش دیگر ابتدا سطح بیرونی و برجسته طراحی شده و سپس توسط استادان مسگر با لحیم نقره بر سطح ظرف چسبانده می‌شود. در هر دو حالت نتیجه فوق العاده است و امروزه در بازارهای مهم صنایع دستی کم و بیش یافت می‌شود.
- مینای نقاشی: کم دردسرترین و پر رونق‌ترین نوع میناکاری همین مینای نقاشی است. پس از شکل دادن به ظرف، ورقه مسی بر روی آن قرار می‌گیرد و ۳ تا ۴ بار لعاب داده می‌شود. سپس نقاشی بر روی این ورق توسط استاد قلم زن صورت می‌گیرد و در آخر به کوره می‌رود. رنگ‌ها که تثبیت شد قدری صیقلی می‌شود تا ظرف صاف و یکدست باشد. آنچه امروزه در ویترین مغازه‌ها می‌بینیم از این روش میناکاری به دست آمده است.
- مینای مشبک یا پنجره‌ای:در این روش ظرافت کار بسیار زیاد است و به همین نسبت ارزش ظرف میناکاری شده بالا می‌رود. در این سبک هنری سطح ظرف را با تکه‌های طلا و نقره تزیین می‌کنند. حاصل کار آنقدر چشم نواز است که ساعت‌ها می‌توان آن را تماشا کرد.
- مینای مرصع:در این روش پس از انجام مینای نقاشی، دانه‌های یاقوت بر روی طرح قرار می‌گیرد. این دانه‌ها شبیه تکه شیشه‌های رنگین هستند که درخشش فوق العاده‌ای دارند.
- مینای خانه‌بندی یا سیمی:در این سبک، پس از آن که طرح مورد نظر را با مفتول بر روی ظرف زدند. مفتول‌های فلزی را با رنگ مینا تزیین می‌کنند. سپس مفتول را با لعاب بی‌رنگ پوشانده و حرارت می‌دهند. در آخر سطح کار را صیقلی می‌کنند تا کاملا صاف و یکدست شود. لازم به ذکر است که این روش بخاطر دردسرهای زیادی که دارد امروزه مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
نکاتی که باید در هنگام خرید میناکاری اصفهان به آن‌ها دقت کنیم:
- نقوش با اصالت را انتخاب کنیم. نقوش ایرانی که همواره در آثار تاریخی دیده‌ایم.
- ضخامت رنگ و تزیینات ظرف باید یکنواخت باشد. اگر چنین نباشد کیفیت رنگ پایین است.
- غلظت لعاب مینا را بررسی کنید و از یکدست بودن سطح کار مطمئن شوید.
- ظرف باید ثابت در جای خود بماند و لغزشی نداشته باشد.
- حتما به جزییات طرح دقت کنید و یکپارچه بودن آن را در نظر بگیرید.
- وجوه مختلف ظرف را بررسی کنید تا خوردگی و پریدگی نداشته باشد.
- سطح مینا کاری باید شفاف و درخشنده باشد.
- پشت ظروف باید بدون رنگ، لعاب خورده، یکدست و بدون زدگی باشد.
- برای اطمینان بیشتر از اصالت ظرف فروشگاه‌های معتبر را برای خرید انتخاب کنید.
- ظروف میناکاری با گارانتی اصالت و کیفیت را انتخاب کنیم.
معرفی ظروف و کاربرد میناکاری
میناکاری از گذشته تاکنون هدایای بسیاری برای ما داشته است. از هنرهای تزیینی گرفته تا ظروفی که جهت استقبال از میهمانان مناسب هستند. در ادامه تعدادی از موارد استفاده میناکاری را برای شما لیست کردهایم.
در و پنجره میناکاری شده
بیشتر اماکن مذهبی برای تزیین در و پنجره‌های خود از هنر میناکاری بهره برده اند. تزییناتی با شکوه حاصل هنر دست هنرمندان ایران زمین که شکوه و عظمت خاصی به این اماکن بخشیده است. ضریح اغلب ائمه و امامزاده ها، درب‌های چوبی و حکاکی آیات و روایات نمونه درخشان میناکاری ایرانی است.
طلا و جواهر میناکاری
زیورالاتی چون انگشتر، گردنبند، گوشواره و سینه ریز نمونه‌ای بی‌همتا از هنر میناکاری است. این بخش پر کاربردترین نوع میناکاری را به ما نشان داده که در جهان سرآمد است.
ظروف میناکاری شده
ظروف میناکاری شده اصفهان مشهور است و بازار آن همیشه داغ و پر سر و صدا است. از کاسه و بشقاب گرفته تا سرویس چای‌خوری که برای استقبال از میهمانان مناسب هستند. البته برخی از این ظروف تنها برای دکوراسیون تهیه شده و نمایشی از سنت و مدرنیته را برای شما به ارمغان می‌آورند.
دکوراتیو منزل میناکاری شده
قاب عکس، قلیان قاجاری، گلدان، شمعدان، جعبه قرآن، آینه و شمعدان، و هر آنچه می‌توان با آن جلوه‌ای از اصالت را به خانه برد در دکوراتیو میناکاری اصفهان دیده می‌شود. برخی از آن‌ها یادآور هنر مساجد و اماکن تاریخی هستند و برخی دیگر با هنر مدرن آمیخته شده‌اند.
پیشنهاد ویژه
همانطور که گفته شد برای اطمینان از اصالت ظروف میناکاری اصفهان بهتر است از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید. نیکان تجارت هاشمی برترین فروشندگان میناکاری اصفهان را گرد هم آورده تا با تماشای هنر آن‌ها تنها با چند کلیک برترین ظروف میناکاری را حاصل هنر دست اساتید مطرح ایران زمین به خانه بیاورید. خرید بی‌واسطه از این فروشگاه، ارائه تخفیفات ویژه و گارانتی محصولات دلیل پیشنهاد این مجموعه خوش نام به شماست.