به گزارش آسیانیوز،پدیده هایی که این روزها در اصفهان شاهد آن هستیم، شاید جزو نگران کننده ترین موضوعات در چنددهه اخیر باشند.
براساس گزارش ها ۹۹ درصد تالاب گاوخونی خشک شده و این تالاب خود به کانون خیزش گرد و غبار تبدیل شده و در دو هفته گذشته گرد و خاک ایجاد شده علاوه‌بر شهر ورزنه، برخی دیگر از مناطق را نیز تحت قرار داد و سبب کاهش دید شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: ۹۹ درصد تالاب گاوخونی خشک شده و این تالاب خود به کانون خیزش گرد و غبار تبدیل شده است.
به گزارش تسنیم، منصور شیشه‌فروش در ارتباط با خیزش کانون‌های گرد و غبار در اصفهان اظهار داشت: اصفهان از ابتدای سال تاکنون ۳۵ روز ناسالم از نظر آلودگی هوا به دلیل خیزش کانون‌های گرد و غبار تجربه کرده که این شرایط با استقرار الگوی گرم تابستانی و افزایش دما همراه بوده است.
وی با بیان اینکه اصفهان در محدوده خشک، نیمه خشک و کم‌آب قرار دارد، عنوان کرد: 99 درصد تالاب گاوخونی خشک شده و این تالاب خود به کانون خیزش گرد و غبار تبدیل شده و در دو هفته گذشته گرد و خاک ایجاد شده علاوه‌بر شهر ورزنه، برخی دیگر از مناطق را نیز تحت قرار داد و سبب کاهش دید شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان افزود: تقویت کانون‌های گرد و غبار از اثرات خشکی زاینده‌رود است و در این شرایط کانون‌های نقطه‌ای ریزش گرد و خاک در حاشیه رودخانه به دلیل خشکی آن ایجاد شده و با وزش باد این گرد و غبار خیزش می‌یابد. همچنین اراضی حاصلخیزی که در اطراف زاینده‌رود زیرکشت نرفته‌اند به کانون‌های خیزش گرد و غبار تبدیل شده‌اند.
خزان درختان
شیشه‌فروش با اشاره به تاثیر خشکی زاینده‌رود بر درختان در فضای سبز شهری بیان کرد: مقداری از آب زاینده‌رود رهاسازی شد تا به درختانی که در حاشیه زاینده‌رود تحت تاثیر تنش آبی قرار گرفته بودند، برسد اما مقدار کمی بود؛ اگر کسی در فضای سبز شهر حرکت کند به وضوح می‌بیند که درختان تنومند و با قدمت تحت تاثیر تنش آبی قرار گرفته‌اند.
وی ادامه داد: در این مدت شاهد خزان، برگ‌ریزان و پژمردگی درختان در فصل تابستان بودیم و درختان موجود در نوار زاینده‌رود و حاشیه مادی‌ها از ابتدا تا تالاب گاوخونی تحت تاثیر تنش دمایی بوده و شدت آفتاب سبب سوختن برگ آنها و ایجاد خسارات جبران‌ناپذیر به بخش فضای سبز شهری شده است.
تنش آبی
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان اضافه کرد: علاوه‌بر آن 16 هزار هکتار از باغات نیز تحت تاثیر تنش آبی قرار داشته و باید تدبیر ویژه‌ای برای جلوگیری از این خسارات بشود.
وی با اشاره به تاثیر خشکی زاینده‌رود در افزایش پدیده فرونشست در اصفهان تصریح کرد: از طرفی کاهش سطح آبهای زیرزمینی و فرونشست زمین که از پیامدهای آن است تا مناطق شهری نیز رسیده و به عنوان یک ابرچالش در اصفهان از آن یاد می‌شود؛ برای جبران کسری آبهای زیرزمینی لازم است که منابع آبی استان تقویت شود.
شیشه‌فروش با بیان اینکه ما خواهان استمرار جریان آب در رودخانه و تامین حقابه‌های قانونی، زیست‌محیطی و کشاورزی در حوزه زاینده‌رود هستیم، گفت: اگر این رودخانه احیا و حقابه مربوط به تالاب گاوخونی که طبق محاسبات 176 میلیون متر مکعب در سال است تخصیص داده شود، می‌توان بخشی از این تالاب را نجات و میزان خیزش گرد و غبار از این بستر را کاهش داد.
وی تاکید کرد: وزارت نیرو موظف است که در اجرای طرح‌های مربوط به تامین آب اصفهان، انتقال آب و احیای زاینده‌رود تسریع ایجاد کند؛ اصفهان نیازمند یک همت ویژه ملی از جانب وزارت نیرو برای احیای رودخانه زاینده‌رود است تا بخشی از چالش‌های مربوط به این حوزه رفع شود.
درباره تالاب گاوخونی/زمانی پیش از خشک شدن!
تالاب بین‌المللی گاوخونی (که باتلاق گاوخونی نیز خوانده می‌شد) نام تالابی است در فلات مرکزی ایران که بخش بزرگی از آن در استان اصفهان و مابقی در استان یزد قرار دارد و زاینده‌رود به آنجا می‌ریزد.
مرداب گاوخونی در شمال شرقی دهستان جرقویه (سفلی و علیا) و جنوب غربی شهرستان نائین و غرب منطقه ندوشن از استان یزد و شمال غربی کویر ابرقو و شرق دهستان رودشتین واقع شده است و در وسیع ترین قسمت عرض آن حدود ۴۵ و طولش ۲۵ کیلومتر است.
تالاب گاوخونی یکی از تالاب‌های مشهور در جلگه مرتفع مرکزی ایران به‌شمار می‌آید. این تالاب حیاتی منطقه‌ای به وسعت ۴۷۶ کیلومترمربع را پوشانده و در ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه‌های شنی واقع شده‌است.
ارتفاع تالاب گاوخونی از سطح دریا ۱۴۷۰ متر و بیشینه عمق آن ۱۵۰ سانتیمتر می‌باشد.
تالاب گاوخونی منابع زیستی غنی ای دارد البته به انضمام فعالیتهای دیگری که نسبت به محیط دارد. ضمن اینکه باتلاق گاوخونی پناهگاهی برای پرنده‌های مهاجر است.
همه این ویژگیها باعث شده است باتلاق گاوخونی یک جاذبه گردشگری مهم باشد.
نزدیکترین آبادی به گاوخونی شهر ورزنه است که در حدود ۲۳ کیلومتر تا دهانه مرداب فاصله دارد. در بقیه مناطق، روستاهای دستجرد، حسن آباد و خارا از دهستان جرقویه علیا در جنوب تپه شنی حاشیه مرداب واقع اند که این روستاها به جز از طریق روستای خارا دسترسی به مرداب گاوخونی ندارند.
آب تالاب گاوخونی در زمستان بیشتر است، اما در تابستان چون زاینده رود به مصرف آبیاری اراضی مسیر می رسد و نسبت آبهای ورودی نیز کمتر می شود از وسعت مرداب گاو خونی نیز کاسته می شود.
اطراف مرداب گاوخونی خشک و بطور کلی در شعاع ۱۰ کیلومتر خالی از سکنه است.
در میانه مرداب گاوخونی چاله فرورفته وجود دارد که علی القاعده تا خشک نشود دریاچه اصلی مرداب گاوخونی را تشکیل می دهد./