به گزارش آسیانیوز، اگر سری به وبسایت میراث جهانی یونسکو بزنید، درباره‌ی میراث فرهنگی چنین نوشته شده: ما میراث فرهنگی را از گذشته دریافت می‌کنیم و با آن در زمان حال زندگی می‌کنیم و به نسل‌های آینده خواهیم رساند.
----------------------
بیشتر بخوانید
نگذاریم قاجاریه تکرار شود!
--------------------------------------------
با کنوانسیون ۱۹۷۲ درباره‌ی حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی جهانی، یونسکو مکان‌های خاصی روی زمین را دارای «ارزش جهانی استثنایی» و متعلق به میراث مشترک بشریت دانست. البته میراث فرهنگی به بناهای تاریخی و مجموعه‌هایی از اشیاء محدود نمی‌شود؛ دربردارنده‌ی گفتارهای زنده‌ای که از نیاکانمان به ارث رسیده است، مانند سنت‌های شفاهی، هنرهای نمایشی، آداب اجتماعی، آیین‌ها، رویدادهای جشن، دانش و اعمال مربوط به طبیعت و جهان، و دانش و فنون مرتبط با صنایع دستی سنتی نیز است.
میراث منبع الهام برای خلاقیت و نوآوری است که ساخته‌های فرهنگی معاصر و آینده را تولید می‌کند. میراث فرهنگی می‌تواند سرمایه‌ی اجتماعی را غنی کند و احساس تعلق فردی و جمعی پدید آورد که به حفظ انسجام اجتماعی و سرزمینی کمک می‌کند. از سوی دیگر، میراث فرهنگی از نظر اقتصادی برای بخش گردشگری در بسیاری از کشورها اهمیت یافته است و این نیز چالش‌های تازه‌ای را برای حفاظت از آن ایجاد می‌کند.
در قانون اساسنامه‌ی سازمان میراث فرهنگی کشور، تاریخ تصویب: ۰۱/۰۲/۱۳۶۷، مرجع تصویب: مصوبات مجلس شورا، جلد شماره‌ی ۱، صفحه‌ی ۷۸۸، چنین آمده:
ماده ۱- تعریف
«میراث فرهنگی» شامل آثار باقیمانده از گذشتگان است که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ می‌باشد و با شناسایی آن زمینه شناخت هویت و خط‌حرکت فرهنگی او میسر می‌گردد و از این طریق زمینه‌های عبرت برای انسان فراهم می‌آید.
ماده ۲- هدف.
عبرت از حرکت فرهنگی انسان و بقاء و رقاء هویت و شخصیت فرهنگی جامعه.
در ماده‌ی ۳ که وظایف سازمان را شرح می‌دهد در بندهای ۱۰، ۱۲و ۲۰ چنین آمده:
۱۰- تهیه و اجرای طرح‌های لازم به منظور حراست، حفاظت، تعمیر، مرمت و احیاء آثار، بناها و مجموعه‌های باارزش فرهنگی-تاریخی.
۱۲- تعیین حریم بناها، مجموعه‌ها، محوطه‌ها و تپه‌های تاریخی ثبت شده و ضوابط خاص معماری و طراحی داخل حریم.
۲۰- تشویق مردم به مشارکت در فعالیت‌های مربوط به شناسایی، حفظ و احیاء میراث فرهنگی و نظارت بر آن.
میراث فرهنگیِ هر سرزمین، بی‌مانند و غیرقابل تکرار است و آن اندازه گرانبها که ارزش آن‌را نمی‌توان با هیچ چیز دیگری سنجید. میراث فرهنگی از اندیشه‌ها، دیدگاه‌ها، بینش و جهان‌بینی، باورها، ارزش‌ها، سنن و آئین‌های نیاکانمان سخن می‌گوید. از چگونگیِ زیست آنان، از ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی‌شان، از زنان و مردان و تلاش و بردباریشان برای رشد و بالندگی خود و جامعه‌شان، از راهی که گذشتگانمان، مادربزرگ و پدربزرگ‌هایمان پیمودند، از آنچه زیستند و آنچه ساختند و از آنچه در گذرگاه پر فراز و نشیب تاریخ برجای گذاشتند، سخن می‌گوید.
اگر بخشی، تکه‌ای یا پاره‌ای از میراث فرهنگی سرزمینمان همچون یک بنای تاریخی یا حتی دست‌ساخته‌‌ی کوچکی مانند دیگچه‌‌ای سفالی که از هزاره‌ها پیش در گوشه‌ای از دل این خاک آرام گرفته تا در عصر ما نقاب از چهره بردارد، یا عودسوزی مفرغی که هنرمندی سلجوقی در روزهای بهاری قرن پنجم هجری قمری، آن‌را می‌آفریده است که بماند برای من، برای ما و برای پس از ما؛ از دست روند، نابود شوند، ویران شوند، یا نابودشان کنیم، ویرانشان کنیم و از بین ببریمشان، دیگر وجود نخواهند داشت!
باید چراغ برداشت و عقبشان گشت! میراث فرهنگی برگشت‌ناپذیر است! دیرینگیِ یک مرزوبوم، اصالت باشندگانِ آن و ارزشمندیِ سرزمینی را می‌توان از میراث فرهنگیِ آن، چگونگیِ حفاظت، نگهداری، مرمت آثار آن و برجسته‌تر از همه ارزشی که باشندگان و میراث‌بانان و حکمرانان آن سرزمین برای آن بقایای تاریخی بی‌بها قائل هستند، دریافت.
برای آن‌که بتوان آینده‌ای برپایه‌ی فرهنگ و ارزش‌های فرهنگیِ مردمان یک سرزمین ساخت، باید گذشته‌ی آن مردم را دانست و شناخت. برای پیوستگیِ فرهنگی بین نسل‌های گوناگون یک سرزمین، نیازمند شناخت گذشته هستیم. برای داشتن هویت فرهنگی نیازمندِ داشتن گذشته‌ی فرهنگی و تاریخی هستیم. و البته برای شناخت گذشته نیازمند حفظ هرآنچه برجای مانده هستیم!
میراث فرهنگی ویژه‌ی گروه خاصی از مردم نیست، همه‌ی مردم یک جامعه، همه‌ی باشندگانِ یک سرزمین صاحبانِ آن هستند. حفظ و نگهداری از آن نیز تکلیفی است بر گردن یکایک آن مردمان. دفاع از حق و حقوق مردم در برابر میراث فرهنگی، همان مَثل از بام خواندن و از در راندن است! چرا که حفظِ میراث، خود، حفظِ حقِ مردم است!/
نویسنده: سمانه نظیف، دانشجوی مقطع دکتری باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران